Dietetyka
Dietetyka to studia przeznaczone dla osób, którym nie straszna chemia ani biologia i które swoją przyszłość zawodową wiążą z pracą z ludźmi. Dowiedz się, na czym polega taka praca i jak przebiega rekrutacja na studia z zakresu dietetyki.
Dietetyka jest nauką medyczną, która dotyczy – krótko mówiąc – żywienia człowieka. Dietetyk zajmuje się przede wszystkim zasadami żywienia; bada produkty żywnościowe, planuje racjonalne sposoby odżywiania, a także wprowadza je i nadzoruje. Zawód dietetyka nabiera w ostatnich latach coraz większego znaczenia – problemy żywieniowe dotykają bowiem coraz szerszego grona osób; coraz więcej mówi się o zdrowym, świadomym odżywianiu; coraz więcej osób zaczyna dbać o swoją kondycję i odpowiednią dietę.Ponadto podnosi się temat otyłości jako choroby cywilizacyjnej, spowodowanej między innymi brakiem kompetencji żywieniowych. Popularyzacja zdrowego stylu życia, którego elementem jest właśnie odpowiednia dieta, to jedno z zadań przyszłego dietetyka.
„Z czym to się je?”, czyli o pracy dietetyka
Do zadań dietetyka należeć może między innymi ocena stanu odżywienia oraz – w przypadku pacjentów chorych – wzajemnej relacji pomiędzy stosowaną farmakoterapią a dietą, a także określenie wpływu choroby na odżywienie i wpływu stosowanej diety na potencjalne wyniki leczenia.Ponadto absolwent dietetyki będzie potrafił planować rozmaite diety w zgodzie z obowiązującą klasyfikacją diet, a także racjonalne sposoby żywienia dla grup zróżnicowanych pod względem wieku, płci, zawodu oraz warunków życia.Co więcej, studia w zakresie dietetyki przygotują absolwenta również do kontrolowania jakości produktów żywieniowych, warunków przechowywania żywności oraz procesu przygotowywania potraw w zgodzie z Hazard Analyzes Critical Control Points – HACCP, to znaczy w zgodzie z systemem Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli.Dietetyk może zajmować się także profilaktyką chorób związanych z odżywianiem, prowadzeniem działań edukacyjnych z zakresu żywienia, a także psychologią żywienia. Tym samym dietetyka powiązana jest ściśle z wieloma dziedzinami, takimi jak medycyna, farmakologia, biologia i mikrobiologia, chemia żywności oraz psychologia.Program studiów z zakresu dietetyki
Jako że studia z zakresu dietetyki wymagają rozległej (i gruntownej) wiedzy z wielu dziedzin, program studiów jest rozbudowany. Student dietetyki będzie uczestniczył w zajęciach między innymi z chemii i biochemii, farmakologii i farmakoterapii żywnościowej, interakcji leków z żywnością, toksykologii żywności czy technologii gastronomicznej.W programie znajdują się także zajęcia z anatomii i fizjologii człowieka, klinicznego zarysu chorób, diagnostyki laboratoryjnej, towaroznawstwa żywności, analizy i oceny jakości żywności, higieny i bezpieczeństwa żywności, żywienia człowieka, dietetyki, dietetyki pediatrycznej, dietoterapii, a także z psychologii, socjologii, ochrony zdrowia i prawa w ochronie zdrowia.Rekrutacja – najważniejsze informacje
Dietetykę studiować można zarówno na studiach licencjackich, jak i magisterskich; w trybie dziennym i zaocznym, na większości polskich uczelni państwowych oraz w niemal każdej prywatnej szkole wyższej. Najlepszym rozwiązaniem może okazać się jednak podjęcie studiów na którejś z uczelni medycznych. Niektóre uczelnie proponują studentom specjalizacje w ramach studiów z zakresu dietetyki. Aby dostać się na dietetykę, należy z reguły zdać na maturze tak chemię, jak i biologię. Warto zawczasu sprawdzić, jakie oczekiwania względem kandydata ma uczelnia, na której chciałbyś podjąć studia – zmieniają się one niekiedy z roku na rok.Na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym rekrutacja na studia I stopnia w roku akademickim 2013/2014 przebiegać będzie w oparciu o wyniki maturalne właśnie z tych dwóch przedmiotów (na poziomie podstawowym lub rozszerzonym; wyniki są odpowiednio przeliczane), Wydział Lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego rekrutuje podobnie.Z kolei Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie rekrutuje tylko na podstawie jednego z przedmiotów (albo biologia, albo chemia), podobnie Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, a Warszawski Uniwersytet Medyczny – na podstawie wyników z egzaminu maturalnego z chemii (poziom rozszerzony), z egzaminu ustnego z języka obcego oraz wyników egzaminu z trzeciego przedmiotu (do wyboru: biologia, matematyka lub fizyka z astronomią) na poziomie podstawowym.Na podstawie wymagań rekrutacyjnych uczelni (ilość przedmiotów) i podanych przez nie wag punktowych (niezbędnych do przeliczenia wyników egzaminów maturalnych na wartość punktową) wyliczana jest ilość punktów, z jaką kandydat przystępuje do rekrutacji. Warto pamiętać, że progi punktowe (a więc najmniejsza liczba punktów, z jaką ostatnia osoba na liście przyjętych zakwalifikowała się na dany kierunek) mają charakter orientacyjny.Dla przykładu – W roku akademickim 2011/2012 progi punktowe na dietetykę wynosiły:UM w Gdańsku – 133 punkty;UM we Wrocławiu – 83 punkty; SGGW w Warszawie – 68 punktów;UJ w Krakowie – 143 punkty.Warto pamiętać, że progi punktowe mają charakter orientacyjny. Bieżące informacje na temat rekrutacji znajdziesz z łatwością na stronach internetowych wybranych uczelni.Co można robić po dietetyce?
Absolwent dietetyki będzie mógł podjąć pracę w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej, a także w przychodniach żywieniowych specjalizujących się w chorobach metabolicznych i przewodu pokarmowego. Zatrudnienie znajdzie również w zakładach żywienia zbiorowego, między innymi w tych, które dostarczają żywność do szpitali, szkół itp. Dietetyków zatrudnia się także w instytutach badawczo-naukowych oraz organizacjach konsumenckich, jak również w instytucjach trudniących się kontrolą produktów żywieniowych. Organizacje, których celem jest propagowanie wiedzy o racjonalnym odżywianiu się i profilaktyce chorób żywieniowo-zależnych również potrzebują specjalistów w dziedzinie dietetyki. Interesującą możliwością jest praca w placówkach sportowych – współpraca ze sportowcami, ale także z osobami, które rozpoczynają dopiero swoją przygodę z aktywnością fizyczną i racjonalnym odżywianiem (np. w klubach sportowych, siłowniach, klubach fitness). Wielu dietetyków prowadzi także prywatne gabinety, do których zgłaszają się po poradę pacjenci z rozmaitymi problemami.Zanim podejmiesz decyzję...
Zanim zdecydujesz się na podjęcie studiów z zakresu dietetyki, powinieneś wiedzieć, że wymagają one określonych predyspozycji. Praca dietetyka będzie wymagać od Ciebie kontaktów z ludźmi w różnym wieku i w różnej kondycji – nierzadko z osobami chorymi. Cechą, którą powinieneś w związku z tym posiadać, jest łatwość w nawiązywaniu kontaktów oraz empatia. Powinieneś być również osobą spostrzegawczą i umiejącą w logiczny sposób łączyć ze sobą informacje (aby, na przykład, określone produkty spożywcze dobierać do poszczególnych diet), a także potrafić z łatwością wskazywać na związki przyczynowo-skutkowe. Powinna Cię również cechować odpowiedzialność i konsekwencja – praca dietetyka w wielu przypadkach może zaważyć o ludzkim zdrowiu. W Twojej pracy istotne będą zmysły smaku i powonienia – dzięki nim będziesz mógł prawidłowo ocenić jakość potraw, które w określony sposób smakują i pachną. Przeciwskazaniem do pracy dietetyka jest dysfunkcja któregoś ze zmysłów, a także nosicielstwo chorób zakaźnych, narkomania, zaburzenia psychiczne, czynna gruźlica płuc lub epilepsja, a także alergie pokarmowe.Jeśli posiadasz wymienione predyspozycje i nie ma żadnych przeciwskazań, abyś podjął w przyszłości pracę w zawodzie dietetyka, a dodatkowo lubisz chemię i biologię oraz cenisz sobie (i praktykujesz) zdrowy styl życia, to studia z zakresu dietetyki mogą okazać się ciekawą perspektywą. Red. Barbara Stachnik
